Znaczną część swojego czasu, dzieci i młodzież spędza w cyberprzestrzeni. Korzystają wtedy na przykład z portali społecznościowych, grają w gry komputerowe czy zawierają nowe znajomości. Warto jednak rozmawiać z naszymi pociechami na temat, w jaki sposób mogą w sieci poruszać się bezpiecznie.
Policjanci Zespołu do spraw Profilaktyki Społecznej Komendy Miejskiej Policji w Zabrzu, realizują systematycznie różnego rodzaju działania profilaktyczne, skierowane do dzieci i młodzieży jak również rodziców i opiekunów, na przykład poprzez przeprowadzanie prelekcji edukacyjnych w szkołach na terenie Zabrza pn. „Nie hejtuję” czy „#cyberbezpieczni”. Omawiają wtedy bieżące zagrożenia wynikające z zawierania nowych znajomości na przykład w social mediach. Natomiast oprócz edukacji, istotna kwestią jest nadzór i poświęcenie uwagi samych rodziców/opiekunów. Ważne aby rozmawiać ze swoim dzieckiem o jego codziennej aktywności, wypytywać o bieżące trendy w social mediach, jak również edukować się we własnym zakresie aby „być na bieżąco”
Często nastolatkowie korzystają z sieci, spędzając wtedy czas na przykład w serwisach społecznościowych, grając w gry komputerowe czy zawierając nowe znajomości. Badania pokazują, że akceptowanie w mediach społecznościowych zaproszeń od osób nieznajomych to zachowanie ryzykowne według jedynie co 12 nastolatka. Podczas codziennego surfowania w sieci, mogą pojawić się zagrożenia na przykład ze strony dorosłych. Jednym z zagrożeń, na które mogą natrafić jest "grooming". Child grooming to proces budowania więzi emocjonalnej i uwodzenia dziecka w internecie, zazwyczaj z intencją wykorzystania seksualnego. Mechanizm jest często używany, by nakłonić dziecko do pornografii dziecięcej.
Grooming to proces długotrwały. Można podzielić go na 4 etapy:
- Poznanie ofiary i zaprzyjaźnienie się – na tym etapie pedofil zbiera pierwsze, podstawowe informacje o dziecku, np.: zainteresowania, trudności, potrzeby.
- Pogłębienie relacji - przekonuje dziecko, że ma do czynienia z osobą godną zaufania, że mają podobne zainteresowania, problemy.
- Analiza sytuacji – ocena ryzyka zdemaskowania. Osoba pyta na przykład o to, gdzie stoi komputer ? Czy rodzice wiedzą o ich znajomości? Dochodzą prośby o niezapisywaniu rozmów.
- Propozycje konkretnych działań – osoba przygotowuje dziecko do spotkania w rzeczywistości lub wykonywania innych czynności, na przykład masturbacji podczas rozmowy w internecie. Jednocześnie stara się przedstawić rodziców w złym świetle (jako wrogów), a siebie w dobrym (sprzymierzeniec). Może pojawić się także szantaż – niespełnienie prośby zniszczy przyjaźń, tak samo jak powiedzenie o niej komuś innemu, np. rodzicom.
Ofiarami groomingu najczęściej padają dzieci:
- odrzucone przez grupę rówieśniczą,
- ufne i podatne na manipulację,
- z niską samooceną,
- pragnące zwrócić na siebie uwagę.
Cel jest zawsze ten sam – wykorzystanie seksualne dziecka. Do jego osiągnięcia wykorzystywane są:
- oszustwo,
- wprowadzenie w błąd z zamiarem wykorzystania tego błędu,
- niewiedza dzieci i ich ufność,
- niezdolność dzieci do pojmowania sytuacji lub groźby karalnej.
Warto zwrócić uwagę, że zakaz korzystania z sieci nie jest dobrym i możliwym rozwiązaniem. Wszelkie zakazy zazwyczaj skutkują wzmożoną chęcią eksploracji, poszukiwaniem wolności. Co za tym idzie, zwiększa się podatność na wpływy podczas potajemnego surfowania. Zamiast zakazów lepiej porozmawiać z dzieckiem o potencjalnych zagrożeniach i tym jak się przed nimi chronić.
- Wyjaśnij dziecku, jakie kontakty mogą być niebezpieczne.
- Zapewnij, że warto aby jakaś osoba dorosła wiedziała o każdym, z kim nawiązuje kontakt przez internet.
- Poproś dziecko by ci powiedziało o wszystkim, cokolwiek nieprzewidzianego, niebezpiecznego, podejrzanego wydarzy się w sieci.
- Zbuduj więź z dzieckiem, interesuj się tym co robi, lubi.
Pamiętaj !
Grooming jest przestępstwem zagrożonym karą do 3 lat pozbawienia wolności. Jeżeli Twoje dziecko padło ofiara groomingu lub masz takie podejrzenia, zawiadom Policję - numer alarmowy 112.,