Co roku na zabrzańska Policja otrzymuje zawiadomienia o zaginięciu kilkudziesięciu osób, z czego kilkunastu z tzw. kategorii I. Zgodnie z przepisami – osoba zaginiona kategorii I, to taka która opuściła miejsce swojego ostatniego pobytu nagle, w okolicznościach uzasadniających podejrzenie popełnienia na jej szkodę przestępstwa przeciwko życiu zdrowiu lub wolności, albo uzasadniających podejrzenie zagrożenia jej życia, zdrowia lub wolności. Jak wskazuje doświadczenie ostatnich lat, wiele z tych osób to osoby starsze, dotknięte chorobami charakterystycznymi dla podeszłego wieku, jak demencja, choroba Alzheimera czy zaburzenia pamięci.
Działania poszukiwawcze wiążą się z zaangażowaniem do poszukiwań wielu funkcjonariuszy Policji, współdziałania straży pożarnej czy innych służb oraz ochotników. Często poszukiwania prowadzone są pod bardzo silną presją czasu, w szczególności kiedy do zaginięcia dochodzi w nocy, w okresie zimowym czy w terenie leśnym. Analiza przypadków zaginięć wskazuje, że części z nich można byłoby uniknąć w przypadku zwiększonych działań prewencyjnych członków rodziny bądź mieszkańców miasta.
Poniżej prezentujemy wskazówki odnoszące się do tego - jak zapobiegać, jak pomóc, co robić gdy zaginie osoba starsza.
Podstawowe przyczyny zaginięć osób starszych to zaniki pamięci spowodowane chorobami takimi jak: następstwa udarów, wylewów, choroba Alzheimera, demencje i zaburzenia pamięci spowodowane urazem. Zdarza się, że osoba starsza zasłabnie, jest w szpitalu bez dokumentów, a rodzina dopiero po kilku dniach orientuje się, że seniora nie ma w domu i zaczyna szukać nie wiedząc od jakiego miejsca zacząć.
Jeszcze poważniejszą sytuacja jest, gdy chory z chorobą Alzheimera wybiera się z domu np. chcąc odwiedzić córkę, syna, przyjaciół. Sprawna osoba bez problemu dotrze z pomocą innych na dworzec, a każdy chętnie pomoże staruszce/ staruszkowi wsiąść do autobusu itp. Zanim zorientujemy się, że naszego bliskiego nie ma, może on już być na drugim końcu Polski. Jeśli nie ma dokumentów wówczas ustalenia miejsca jego pobytu, potwierdzenie, że nie znajduje się w sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu jest bardzo trudne. Policyjne statystyki wskazują, że w skali roku rejestrowanych jest około 20 tysięcy przypadków zaginięć.
Jak zapobiegać zaginięciom.
- Przede wszystkim kontrolujmy co dzieje się z naszymi seniorami. Wystarczy telefon by wiedzieć czy są w domu.
- Dobrze poprosić sąsiadkę by zwróciła uwagę na naszego bliskiego i w sytuacjach niepokojących zadzwoniła do nas.
- Nakłaniajmy bliskich do noszenia dowodu osobistego, nawet jeśli nie mają wieku seniora i dobre zdrowie. Nigdy nie wiemy kiedy zdarzy się wypadek, wylew lub inna sytuacja medyczna, która skończy się szpitalem. Trudno znaleźć rodzinę kogoś kto trafia do szpitala jako NN, a do tego nie można odtworzyć danych z komputera szpitala, nawet jeśli chory już tam był.
- Na wewnętrznej stronie ubrania naszego bliskiego należy wszyć „metki” z imieniem, nazwiskiem i adresem oraz numerem telefonu, pod który należy dzwonić, jeśli dana osoba nie będzie wiedziała, jak trafić do domu. Na „metkach” wszytych do ubrania lub na osobnej kartce noszonej w kieszeni warto zapisać, na co choruje nasz bliski i jakie leki przyjmuje. Metki zastępowane są opaskami lokalizowanymi na nadgarstkach.
- Jeśli osoba starsza, mająca kłopoty z pamięcią, samodzielnie porusza się po mieście lub podróżuje koniecznie musi mieć ze sobą telefon komórkowy, w którym zapisane są numery do rodziny. Na liście kontaktów telefonu komórkowego osoby starszej warto wpisać numer ICE (ang. In case of emergency, pol. w nagłym wypadku - jest to telefon, pod który będą dzwonić ratownicy w razie wypadku. Należy wybrać numer osoby z najbliższej rodziny, najlepiej osoby mającej prawo jazdy i samochód, która mogłaby szybko dostać się na miejsce wypadku);
- W sprzedaży są lokalizatory GPS, które można osobie starszej umieścić na ubraniu, nadgarstku itp. i w sytuacji oddalenia od miejsca stałego pobytu śledzić trasę.
- Warto znać ubrania naszego bliskiego, aby w przypadku zaginięcia móc opisać jego ubiór lub wydedukować go na podstawie brakujących części garderoby;
- Warto mieć aktualne zdjęcia bliskiego by w razie potrzeby przekazać je Policji;
- Warto znać ulubione miejsca seniora, gdyż istnieje prawdopodobieństwo, że udał się właśnie tam.
Nasz bliski zaginął. Co robić?
- Jak najszybciej powiadom najbliższą jednostkę Policji;
- Przekaż Policji wszystkie informacje dotyczące osoby zaginionej;
- Dokładnie przeszukaj okolicę, prześledź krok po kroku trasę, którą mógł przebyć zaginiony, możesz pokazać zdjęcie zaginionego osobom, które mieszkają lub pracują w pobliżu;
- Sprawdź wszelkie miejsca, w których osoba zaginiona może przebywać, zadzwoń do znajomych;
- Warto aktywnie uczestniczyć w poszukiwaniach, trzeba rozdzielić zadania między rodzinę, przyjaciół i wszystkich, którzy chcą i mogą pomóc.
Jak mogę pomóc osobie zaginionej?
- Bardzo ważna jest nasza czujność i empatia w kontaktach z seniorami z naszego otoczenia. Jeśli widzimy kogoś kto zachowuje się w naszym odczuciu dziwnie, wygląda na zagubionego i jednocześnie prosi np. o wskazanie którędy dojść na dworzec, bądźmy otwarci na zapytanie i zweryfikowanie planów tej osoby. Jeżeli posiadamy informację, że taka osoba ma problemy w pamięcią i w przeszłości występowały incydenty związane z niekontrolowanym opuszczeniem miejsca zamieszkania to koniecznym jest powiadomienie najbliższej rodziny lub jednostki Policji.
- To samo dotyczy nietypowego ubrania np. na zewnątrz jest zimno a widzimy seniora w swetrze i kapciach - nie jest to normalny ubiór i powinno to wzbudzić nasze podejrzenia, że może potrzebować pomocy.
Co robić kiedy ustalimy, że ktoś się zgubił i mamy bezpośredni kontakt z taką osobą?
- Poprosić o dane lub kontakt do rodziny, a jeśli nie możemy tego ustalić, skontaktujmy się z numerem alarmowym 112 lub 997 tj. najbliższą komendą Policji. Z pewności uzyskamy pomoc. Takie działanie może uratować czyjeś zdrowie i życie.
